Dişlerde Travma
Ağız, dişler ve destek dokularına direkt veya indirekt olarak bir darbe gelmesi sonucu yaralanmalar oluşur. Travma sonucu dişlerde kırılma, sallanma, yer değiştirme ve yerinden çıkma, diş destek dokularında yaralanmalar ve çeneleri içeren kırıklar oluşabilir. Ağız sağlığı için acil bir durum olan yaralanmalarda eğitim ve erken müdahale tedavinin başarısını etkilemektedir.
Diş hekimleri günlük çalışmalarında, ön dişlerde travma sonucu oluşan kırıklarla sık olarak karşılaşmaktadır.
Çocuklar okulda oyun oynarken, koşarken, bisiklete binerken düşebilir ve yüzlerine hatta dişlerine darbe alabilir. Düşmenin şiddetine göre darbenin dişte yaratmış olduğu hasar da değişir. Hafif, künt bir çarpma daha çok yumuşak dokularda (dudak, dişetleri gibi) zedelenmelere yol açarken yüksek hızdaki çarpmalar dişlerde sallantılara, diş kuronunda (dişin ağızda görülen kısmında) ya da kökünde kırıklara, hatta bazen dişin tamamen yerinden çıkmasına neden olabilmektedir.
Hastanın diş hekimine gitmesi gereken süre 1 saati geçmemelidir. Diş asla mendil gibi kuru bir ortamda saklanmamalıdır. Hatta mümkünse süt içinde muhafaza edilmelidir
Travma sonrası muayenede diş hekimi gerekli görürse radyografi (diş röntgeni) çektirebilir. Dişte özellikle kök kırığı gibi gözle görülemeyecek zararların tespiti için radyografi büyük önem taşımaktadır.
En önemlisi yerinden çıkan dişler uygun ortamda hekime zamanında getirilmiş ise diş boşluğu ve diş çok özen ile temizlenmeli, yerine yerleştirilerek diğer dişler ile sabitlenmeli ve dişin tekrar yerine kaynamasına olanak sağlanmalıdır. Bu tür durumlarda bazen kanal tedavisi gerekebilir fakat çoğu zaman uygulamalar ideal yapıldığı ve bu işlemden sonra 1–2 ay süre ile çocuk bu dişine aşırı basınç getirmemeye dikkat ettiği takdirde dişler eski sağlığına kavuşmaktadır.
Ağız Koruyucular:
Ağız koruyucu apareyler özellikle basketbol, voleybol gibi top ile oynanan sporları yapan çocuklarda düşme veya top çarpması sonucu özellikle ön dişlerde meydana gelebilecek kırılmaları engellemek amacıyla kullanılmaktadır. Bu apareyler ortalama 3 mm kalınlığında plastikten yapılır ve özellikle ön dişleri örter, böylece herhangi bir darbe geldiğinde kuvvetlerin dişlere iletilmesini engelleyerek dişlerin aynı zamanda da çene kemiklerinin kırılmasını önler.
